TOP 3 mô hình đơn giản kết nối người đọc với nghệ thuật kể chuyện sẽ giúp Bạn có cách kể chuyện trên Blog hiệu quả. Nào chúng ta cùng bắt đầu tìm hiểu nhé ^^
Như đã giới thiệu ở bài hướng dẫn viết content, rất nhiều lần mình nhấn mạnh rằng nghệ thuật kể chuyện (story telling) đóng vai trò rất quan trọng trong việc xây dựng nội dung. Với chia sẻ lần này, mình xin dịch lại một nội dung hữu ích trên copyblogger để bạn hiểu rõ và vận dụng tốt story telling.
Chúng ta bị bao vây và hấp dẫn bởi vô số những câu chuyện suốt 24/7.
Nó có mặt ở nhiều nguồn khác nhau. Trong nhiều thông báo tin tức, podcast, hộp thư đến email và cả nhận xét trên blog. Tại các cửa hàng cà phê, phòng họp, quán bar, Netflix và kể cả trong giấc ngủ.
Những câu chuyện ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của cuộc sống và hướng sự chú ý vào mọi mặt của đời sống nền kinh tế, story telling đóng vai trò cực kì quan trọng khi bạn muốn tiếp cận khách hàng mục tiêu.
Từ xưa đến nay, những câu chuyện vẫn luôn được kết nối với con người.
Kể từ khi ngôn ngữ ra đời, nghệ thuật kể chuyện đã trở thành trọng tâm trong tiến trình phát triển của chúng ta.
Từ hàng ngàn năm, trước khi văn bản ra đời, những câu chuyện đã được truyền lại từ thế hệ này đến thế hệ khác thông qua các bài hát và những bài thơ sử thi.
“Câu chuyện về thế giới là trọng tâm của loài người, vì chúng hình thành nên trí tưởng tượng của con người, đó là điều cần thiết đầu tiên cho sự tiến bộ.” Theo Byron Reese, The Fourth Age: Smart Robots, Conscious Computers, and the Future of Humanity
Không có story telling, gần như không thể khơi dậy trí tưởng tượng.
Câu chuyện đào tạo bộ não & hình dung các giải pháp cho các vấn đề, và các nền văn minh được xây dựng dựa trên khả năng này.
Vậy điều gì làm cho câu chuyện của bạn đáng nhớ?
Tất cả các câu chuyện đều mang hơi thở độc đáo của riêng mình – tùy thuộc vào cách thức chúng ta kể nó. Thế nhưng tất cả các câu chuyện tuyệt vời đều có chung một DNA.
Có một cốt lõi quan trọng để nghệ thuật kể chuyện trở nên tuyệt vời hơn, và nó thường liên quan đến một kế hoạch chi tiết. Mỗi người hướng dẫn viết kịch bản sẽ cho bạn biết điều này.
Sau khi được nuôi dưỡng, che chở và đồng hành, những câu chuyện là thứ chúng ta cần nhất trên thế giới.
Một câu chuyện tuyệt vời có thể liên quan đến xã hội
Một giáo viên hóa học ở trường trung học và gia đình rất khó khăn vì đồng lương ít ỏi đó. Con trai họ bị bại não và vợ của anh ấy vừa có thai.
Khi anh ấy được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi giai đoạn cuối, anh ấy phải một mình đối mặt với lương tâm, vấn đề đạo đức.
Anh ấy có nên phạm pháp để kiếm đủ tiền nuôi sống gia đình và chữa bệnh?
Một câu chuyện có thể truyền cảm hứng
Một huấn luyện viên trường đại học cảm thấy thất vọng vì các cơ sở hiện tại không đủ năng lực để cung cấp giày dép phù hợp cho các vận động viên của mình. Sau khi được truyền cảm hứng từ một vận động viên chạy nước rút đầy triển vọng, ông đã chuyển sang đầu tư kinh doanh để cố gắng tạo ra một đôi giày chạy tốt hơn.
Những nỗ lực ban đầu của anh ta thất bại, nhưng anh ta vẫn không ngừng thử lại, và anh ta đặt hết tâm sức vào nhà sản xuất, nhưng anh ấy chưa bao giờ bỏ cuộc. Anh ấy kiên trì để tạo ra một giải pháp tự chế mà ban đầu anh ấy đã khâu vào đáy của một đôi giày.
Những thử nghiệm đầu tiên của anh về đôi giày tạo ra những cú hit, chúng cứ thế lớn dần.
Từ việc bán những đôi giày trên vỉa hè, cho đến khi tung ra dòng giày của riêng mình thì mọi nỗ lực của anh ấy đã được đáp trả xứng đáng. Những đôi giày đó đã được các vận động viên siêu sao trên thế giới sử dụng.
Một câu chuyện có thể bắt đầu bằng bi kịch nhưng lại kết thúc có hậu
Ở độ tuổi rất sớm, một cậu bé chứng kiến cái chết của cả cha mẹ mình bởi một tên tội phạm.
Ông lớn lên trở thành một nhà công nghiệp tỷ phú có ảnh hưởng, và bí mật rèn luyện bản thân để trở thành một người anh hùng chống tội phạm và bảo vệ kẻ yếu.
Trong một thành phố của nạn tham nhũng và tội phạm đang gia tăng theo cấp số nhân, anh ta là hiện thân của hy vọng cho những người dân yếu thế.
Anh hùng không phải lúc nào cũng mặc áo choàng
Ở câu chuyện đầu tiên, a Breaking Bad của Vince Gilligan được coi là một trong những chương trình truyền hình hay nhất từng được thực hiện.
Bản hit đình đám đã giành được 16 giải thưởng Primetime Emmy và 58 đề cử, kỷ lục Guinness thế giới khi là chương trình được giới phê bình đánh giá cao nhất mọi thời đại, và có 10 triệu người xem chưa từng có cho đêm chung kết, khiến nó trở thành một trong những chương trình truyền hình được xem nhiều nhất ở Mỹ .
Thứ hai là câu chuyện thương hiệu của Nike, Inc. Câu chuyện của họ là xương sống của nhà cung cấp giày và trang phục thể thao lớn nhất thế giới, và nó được sử dụng như một nhà nghỉ của công ty.
Trên thực tế, Nike có văn hóa kể chuyện trong mô hình kinh doanh của họ. Họ kể lại câu chuyện của mình cho mọi nhân viên, viral nó như thể đó là văn hóa công ty.
Thứ ba là câu chuyện của The Dark Knight, hay còn gọi là Batman, một nhân vật truyện tranh trị giá hàng tỷ đô la được xây dựng chỉ dựa trên trí tưởng tượng của một số các họa sĩ và nhà văn.
(Hẳn bạn nhận ra kết cấu câu chuyện này cực kì quen thuộc, nó thuật lại cốt truyện của bộ phim Batman (Người dơi) mà khi bé bạn vẫn xem đó.)
Câu chuyện làm lay động người đọc
Điều gì đã giúp biến những câu chuyện đơn giản này thành thương hiệu lâu dài?
Những câu chuyện đó gắn bó với chúng ta bởi vì họ khai thác vào cốt lõi ẩn sâu bên trong chúng ta – Cảm xúc.
Theo tâm lý học nghiên cứu nghiêm túc về cách câu chuyện ảnh hưởng đến tâm trí con người. Kết quả cho thấy những cảm xúc của chúng ta (như thái độ, nỗi sợ hãi, hy vọng) bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi câu chuyện.
“Trong thực tế, viễn tưởng có vẻ hiệu quả hơn trong việc thay đổi niềm tin hơn là những nội dung được thiết kế đặc biệt để thuyết phục thông qua lập luận và chứng cứ.”- Jonathan GOTTSCHALL,‘ Tại sao Kể chuyện Is The Ultimate Weapon ’
Nhà tâm lý học Michael Grybko đã thảo luận với tôi về nghiên cứu đằng sau cách kể chuyện tuyệt vời trên podcast của The Writer Files , bao gồm: sự đồng cảm làm cho việc kể chuyện trở thành một công cụ hiệu quả như thế nào, tại sao Hollywood liên tục chạm vào hành trình của anh hùng và cách các bản thiết kế giúp các nhà văn kết nối với độc giả của họ.
Đồng cảm, chia sẻ cảm xúc và lý thuyết về tâm trí
Hãy nhớ rằng thị trường tiềm năng ẩn chứa trong các cuộc hội thoại và chúng đều phải mang đến giọng điệu tự nhiên.
Điều khiến chúng ta nhớ hoặc chia sẻ một câu chuyện là sự đồng cảm, khiến người đọc, người nghe cảm thấy muốn chia sẻ cảm xúc với người kể chuyện.
Đó là lý do tại sao các cuộc nói chuyện của TED hấp dẫn hơn so với thông tin mà bạn được nghe từ những người trẻ đang cố gắng bán cho bạn các trang nội thất hiện đại.
Trong Five Stars: The Secret Secrets to Get from Good to Great, tác giả Carmine Gallo tham khảo công việc của một nhóm nghiên cứu tại Princeton bằng cách sử dụng quét não fMRI để nghiên cứu các chủ đề tham gia kể chuyện.
Nghiên cứu của họ cho thấy rằng như một câu chuyện đã được kể, sóng não của người nghe được đồng bộ hóa với nhau và với người kể chuyện.
Tại sao câu chuyện đồng bộ hóa bộ não của chúng ta
Tế bào thần kinh cho phép chúng ta trở thành một phần của kết cấu câu chuyện, và ông Grybko lý luận rằng họ đã phát triển theo cách này bởi vì đó là cách hiệu quả nhất mà con người truyền đạt kiến thức cho nhau.
Nghiên cứu tương tự cũng tiết lộ các loại câu chuyện đồng bộ hóa người nghe một cách hiệu quả nhất:
Một câu chuyện dễ hiểu có thể kích hoạt sự liên kết giữa tất cả người nghe. Ngoài ra, chỉ khi chúng ta sử dụng câu chuyện đầy đủ, hấp dẫn, mạch lạc thì phản hồi mới lan truyền rộng rãi hơn.
Kết luận của nhà nghiên cứu đã xác nhận bộ não của người nghe phản ánh bộ não của người nói khi người nói đang kể một câu chuyện về trải nghiệm thực tế.
Những câu chuyện về hoàng hôn làm nổi bật điểm chung giữa hai người kích hoạt sự liên kết nhiều hơn trong hoạt động trí não giữa người nói và người nghe.
Kết luận: Kể chuyện giống như một chuyến bay giả lập, nhưng để có hiệu quả, nó cần phải đáng tin, có tính tự sự và mang lại cảm xúc.
Làm thế nào để tìm một chủ đề thu hút trí tưởng tượng và khiến độc giả hành động
Tất cả chúng ta đang cạnh tranh với sự bận rộn và rào cản của thông tin giải trí kỹ thuật số.
Hai trong số những trích dẫn yêu thích của tôi từ OG Madman David Ogilvy tổng hợp lại đó chính là:
Hãy nói sự thật, nhưng làm cho sự thật trở nên hấp dẫn.
Bạn không thể ngăn ai đó chán ngán sản phẩm của bạn; bạn chỉ có thể nỗ lực để họ quan tâm để họ quan tâm đến việc mua nó.
Nghiên cứu sẽ giúp bạn làm quen với độc giả của mình và hiểu tâm trạng của họ khi họ tìm thấy câu chuyện của bạn.
Sau đó nghiên cứu những người kể chuyện tuyệt vời trong thời đại của chúng ta. Bạn chắc chắn đã có một khởi đầu khá tốt nếu bạn đọc tiểu thuyết hoặc xem Netflix.
Hãy suy nghĩ như một nhà biên kịch, một nhà văn truyền hình hoặc một nhà văn ly kỳ.
Nếu bạn coi nội dung của mình là một sê-ri, độc giả của bạn có thể tìm thấy và say sưa như chương trình truyền hình gây nghiện hoặc một bộ tiểu thuyết hồi hộp – bạn có thể thu hút và giữ sự chú ý của họ.
Ba mô hình đơn giản này sẽ giúp hướng dẫn bạn thành công trong việc kể chuyện.
1. Mô hình movie studio
Tiền thân là một công ty đồ họa được thành lập từ cuối thập niên 70 với 4 nhà sáng lập vô cùng tài năng. Ban đầu nó chỉ là Phòng thí nghiệm đồ họa máy tính (CGL) nhưng sau khi nổi như cồn nhờ Lucasfilm, nó đã được biết như cái tên Pixar .
Cùng với George Lucas, công ty đã phát triển thành tập đoàn vào năm 1986, với sự tài trợ của Steve Jobs, người đồng sáng lập Apple Inc., (một trong số những cổ đông lớn nhất). Disney đã mua Pixar vào năm 2006 với mức định giá 7,4 tỷ USD
Một trong những nghệ sĩ kể chuyện của Pixar đã chia sẻ 22 Quy tắc kể chuyện của công ty, nó đã gây sốt trên Twitter.
Bạn có thể chọn ngẫu nhiên hoặc tất cả các quy tắc để sự hấp dẫn vào câu chuyện của riêng bạn.
Một trong những điều nổi bật là có liên quan ngay lập tức là tác giả bán chạy nhất của Daniel Pink dưới mác The The Pixar Pitch.
Một trong những mục yêu thích của tôi được gọi là ‘The Pixar Pitch.’ Hóa ra mỗi bộ phim Pixar đều có cấu trúc câu chuyện giống hệt nhau mà bạn có thể xác định trong sáu câu. Đây là cách đưa ra ý tưởng của bạn giống như một nhà sản xuất Pixar
Hãy xem những gì anh ấy nói về:
Ngày xửa ngày xưa có ___. Mỗi ngày, ___. Một ngày ___. Vì lý do đó, ___. Vì lý do đó, ___. Cho đến cuối cùng ___.
Pink đã làm một video tuyệt vời về cách đưa nó vào hoạt động ở đây .
2. Mô hình nhà sản xuất TV
Là một fan bự trong cộng đồng hâm mộ nhà văn truyền hình gây tranh cãi và người dẫn chương trình Dan Harmon, tôi đã viết về phương pháp trực quan của anh ấy để giúp bạn có thể áp dụng cho hầu hết nội dung câu chuyện.
Harmon đã tạo ra phiên bản cô đọng trong Hành trình anh hùng của Joseph Campbell, một thuật toán mà anh ta đã sử dụng để chắt lọc một câu chuyện thành công thành chỉ với tám bước đơn giản, đưa nhân vật chính vào cuộc hành trình khám phá bản thân.
- Nhân vật chính thấy mình trong vùng thoải mái (đời thường).
- Họ muốn một cái gì đó (để thỏa mãn mong muốn của họ hoặc giải quyết một vấn đề).
- Họ bước vào một tình huống lạ lẫm (một lời kêu gọi phiêu lưu).Họ phải thích nghi với nó (và vượt qua sự kháng cự, phản đối).
- Họ có được những gì họ muốn (một người cố vấn xuất hiện để hướng dẫn họ và cung cấp chìa khóa để giải quyết vấn đề của họ hoặc thỏa mãn mong muốn của họ).
- Nhưng phải trả giá cho nó (lời kêu gọi hành động).
- Họ trở lại tình huống quen thuộc của họ (họ áp dụng giải pháp bạn cung cấp)
- Họ đã thay đổi (để tốt hơn).
Nhà sản xuất truyền hình đã áp dụng thuật toán câu chuyện của mình cho hầu hết mọi dự án sáng tạo mà anh ấy đã thực hiện và nó đã mang lại cho anh ấy sự ngưỡng mộ và một giải thưởng Emmy gần đây cho loạt phim hoạt hình Rick và Morty.
3. Mô hình chuỗi tiểu thuyết
Thật khó để bỏ qua 10 Quy tắc viết lách của tác giả Elmore Leonard, từ cuốn sách cùng tên của ông.
Bạn có thể nhớ một số tác phẩm hay nhất của anh ấy bao gồm: Get Shorty, Out of Vision, hoặc Rum Punch (chuyển thể thành phim Jackie Brown ).
Truyện ngắn của anh ấy cũng được chuyển thể thành phim ( 3:10 đến Yuma, The Tall T ) và tôi là một fan hâm mộ lớn của loạt phim truyền hình FX của anh ấy.
Dưới đây là những nguyên lý đơn giản của anh ấy đã sử dụng cho những câu chuyện của mình:
Những quy tắc này tôi đã chọn lọc trong suốt quá trình để giúp tôi thể hiện hơn là kể những gì đang diễn ra trong câu chuyện
Đừng mở đầu quyển sách bằng thời tiết
Nếu chỉ để tạo bầu không khí và không thể hiện với tính cách của nhân vật, bạn không muốn tiếp tục quá lâu. Người đọc sẽ tìm kiếm điều gì mới mẻ hơn ở những nhà văn khác.
Tránh những lời mở đầu sáo rỗng
Một lời mở đầu sau phần giới thiệu có thể khiến người đọc cảm thấy nhàm chán. Những thứ này thường được tìm thấy trong các thể loại hưu cấu.. Lời mở đầu trong một cuốn tiểu thuyết là cốt truyện, và bạn có thể thả nó ở bất cứ đâu bạn muốn.
Không thay đổi ngôi kể của nhân vật
Không bao giờ sử dụng một trạng từ để sửa đổi động từ
Đó là điều mà anh ấy đã nghiêm túc khuyên nhủ. Trong trường hợp này nó là một lỗi lầm nghiêm trọng. Nhà văn hiện đang thể hiện một ngữ cảnh nghiêm túc, nếu sử dụng một từ gây mất tập trung, nó có thể làm gián đoạn nhịp điệu của cuộc trao đổi.
Sử dụng dấu chấm than một cách có kiểm soát
Bạn được phép sử dụng không quá hai hoặc ba dấu chấm than trên 100.000 từ văn xuôi. Nếu sở trường của bạn là sử dụng nó, hãy thể hiện nó thật khéo léo.
Không bao giờ sử dụng những từ chuyển “đột ngột:, hay tất cả các địa ngục bị phá vỡ.
Quy tắc này không yêu cầu giải thích. Tôi đã nhận thấy rằng các nhà văn sử dụng từ “đột ngột”, có xu hướng ít kiểm soát hơn trong việc áp dụng các dấu chấm than.
Sử dụng phương ngữ khu vực, người yêu nước, tiết kiệm
Một khi bạn bắt đầu đánh vần các từ trong cuộc đối thoại theo ngữ âm bằng dấu nháy đơn, bạn sẽ không thể dừng lại.
Tránh mô tả chi tiết về các nhân vật
Trong tác phẩm Rặng đồi tựa loài voi trắng của Ernest Hemingway, người Mỹ và cô gái với anh ấy trông như thế nào? Cô ấy đã cởi mũ và đặt nó lên bàn. Đó là tài liệu tham khảo duy nhất cho một mô tả trong câu chuyện, nhưng chúng tôi thấy cặp đôi và biết họ qua giọng nói của họ, chứ không bằng từ mô tả.
Đừng đi sâu vào mô tả chi tiết về địa điểm và mọi thứ
Trừ khi bạn là Margaret Atwood và có thể vẽ cảnh bằng ngôn ngữ, nhưng ngay cả khi bạn giỏi về nó, bạn cũng không muốn mô tả mang lại hành động, dòng chảy của câu chuyện, đến bế tắc.
Cố gắng bỏ qua phần mà độc giả có xu hướng bỏ qua
Hãy nghĩ về những gì bạn bỏ qua khi đọc một cuốn tiểu thuyết: những đoạn văn xuôi dày với nhiều lỗi lặp từ. Những gì nhà văn đang làm, anh ta đang viết, có lẽ là một phát khác vào thời tiết, hoặc đã đi vào đầu nhân vật, và người đọc có thể biết anh chàng nghĩ gì hoặc không quan tâm. Thế nhưng tôi cá là bạn không bỏ qua những cuộc đối thoại.
Yêu cầu đầu tiên của copywriter là trí tưởng tượng và sự nhiệt tình. Bạn sẽ là người viết kịch bản cho những giấc mơ của khách hàng tiềm năng của bạn
Blog của mình tập trung chia sẻ những kinh nghiệm thực tế khi lăn xả trực tiếp trên mặt trận nội dung. Hi vọng có thể giúp bạn hiểu rõ và vận dụng tốt các loại hình content.
